Hukuk hayatımıza 2013 yılında 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile giren Arabuluculuk, aslında pek çok gelişmiş ülkede uzun yıllardır uygulanan ve uyuşmazlıkların mahkemeye taşınmadan çok daha barışçıl ve hızlı şekilde çözümlenmesini sağlayan alternatif bir uyuşmazlık çözüm metodudur.
Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’na (“HUAK”) göre arabuluculuk: “Dava açılmadan önce yahut davanın görülmesi sırasında, sistematik teknikler uygulayarak, tarafları görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle kendi çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, uzmanlık eğitimi almış olan, tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımıyla ve ihtiyari olarak yürütülen uyuşmazlık çözüm yöntemini” ifade etmektedir. (HUAK m.2/b).
Yargı Yoluna başvurmak(dava açmak) yerine Neden Arabulucuya Başvurmalıyım?
Yargı yoluna göre çok daha kısadır,
Daha az maliyetlidir,
Yargı yolunda karar veren Hakim iken Arabuluculukta karar veren tamamen taraflardır. Anlaşma belgesi tamamen tarafların iradesi doğrultusunda hazırlanır.
Yargı yolunda taraf menfaatleri yerine usul ve kanunlara uygunluk ön planda iken Arabuluculukta taraf menfaatleri daha ön plandadır ve usul kuralları oldukça esnektir.
Yargı yolunda alenilik esas iken Arabuluculukta GİZLİLİK esastır,
Yargı yolunda tarafların birbirleriyle olan ilişkileri bozulurken Arabuluculuk çok daha barışçıldır.
Yargı yolunda taraflardan birisinin davası kabul edilirken diğerinin talepleri reddedilmektedir. Oysa Arabuluculukta kazan-kazan ilkesi hakimdir.
Hangi Tür Uyuşmazlıklarda Arabulucuya Başvurulabilir.
Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nda, Arabuluculuk yöntemine; yabancılık unsuru taşıyanlar da dahil olmak üzere, ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabileceği iş veya işlemlerden doğan özel hukuk uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde başvurulabileceği düzenlenmiştir. Öyleyse tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabileceği :
İşçi-İşveren uyuşmazlıkları:
Kira, tahliye uyuşmazlıkları,
Gayrimenkul Hukuku
Gayrimenkul Hukuku konusundaki uyuşmazlıklar hakkında açılan davalar, hukuk sistemimiz içerisinde en uzun sürede sonuçlanan dava türlerindendir. Oysa arabuluculuk yöntemi ile gayrimenkul hukuku konusunu oluşturan kat karşılığı inşaat sözleşmelerinden kaynaklı uyuşmazlıkların, alım-satım sözleşmesinden kaynaklı uyuşmazlıkların, tapu iptal ve tescil talepli uyuşmazlıkların, ortaklığın giderimi talepli uyuşmazlıkların ve diğer tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabilecekleri gayrimenkul hukuku konulu uyuşmazlıkların tamamının çözümünde arabulucuya başvurulabilecektir. Arabuluculuk Daire Başkanlığı tarafından yürütülen çalışmalar neticesinde Arabulucu tarafından imzalanmış ve yetkili mahkemeden İcra Edilebilirlik Şerhi alınmış uzlaşma tutanakları, tapu sicil müdürlüklerinde rahatlıkla işlem görmektedir.
Kentsel Dönüşüm Hukuku
Kentsel dönüşüm hukuku da yine Kat Mülkiyeti Hukuku konularında olduğu gibi komşuluk ilişkilerini birebir ilgilendirmektedir. Öyle ki tarafların oturmakta oldukları binanın risk raporu alınıp alınmaması, müteahhit seçimi, müteahhit ile yapılacak sözleşmenin şartlarının belirlenmesi, sözleşmenin şartlarına uyulmamasından kaynaklanan uyuşmazlıklar, kentsel dönüşüm sürecinin geciktirilmesi, binanın tahliye edilmemesinden doğan uyuşmazlıklar, yapılan sözleşmede uğranılan şerefiye bedeli farklarından kaynaklı veya müteahhidin işi düzgün yapmaması neticesinde doğan uyuşmazlıklar kişinin yaşadığı veya kentsel dönüşüm süreci sonrasında yaşayacağı yerdeki komşularıyla arasındaki ilişkilerin gerilmesine, bazen de kopmasına sebep olmaktadır. Oysa arabuluculuk yönteminde kişiler arabulucu vasıtasıyla iletişime geçerler, birbirlerine kendilerini daha rahat ifade ederler. Bu sayede komşular/taraflar arası ilişkiler gerilmez ve çözüme çok daha kolay ulaşılır. Haliyle Kentsel Dönüşüm Süreci de sekteye uğramaz ve taraflar yeni evlerine daha hızlı bir şekilde kavuşurlar. Taraflar üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabilecekleri kentsel dönüşüm hukuku konulu uyuşmazlıklarda arabulucuya başvurabilirler.
Kat Mülkiyeti Hukuku
Kat Mülkiyeti Hukuku konusundaki uyuşmazlıklar kişinin yaşadığı yerin nasıl yönetileceğini ve komşularıyla arasındaki ilişkileri ilgilendirdiğinden diğer uyuşmazlık türlerine göre kişiyi daha çok etkileyen uyuşmazlık türleri arasındadır. Bu bakımdan kat mülkiyeti hukuku konusuna giren uyuşmazlıkların hızlı bir şekilde çözümlenmesinde kişinin ve toplumun menfaati daha fazladır. Öyle ki apartman yönetimi, aidat belirlenmesi vb. konularda dava yoluna gidilmesi tarafları germekte ve çoğu zaman aynı apartman veya sitede oturan kişileri birbirine düşman haline getirmektedir. Oysa arabuluculuk yönteminde taraflar birbirlerine arabulucu vasıtasıyla kendilerini anlatabilme fırsatı buldukları gibi çözümü de ortaklaşa kararlaştırmaktalar ve arabuluculuk süreci sonunda da dostça ayrılmaktadırlar. Bu da arabuluculuk kurumunu toplumsal barışa katkısı açısından Kat Mülkiyeti Hukuku konulu uyuşmazlıklarda daha da önemli bir hale getirmektedir. Taraflar serbestçe üzerinde tasarrufta bulunabilecekleri Kat Mülkiyeti Hukuku konulu uyuşmazlıklarda arabulucuya başvurabilirler.
Kooperatifler Hukuku
Tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabileceği, kooperatifler hukuku konusuna giren; ortaklarla kooperatif arası uyuşmazlıklar, kooperatif ortaklık ödemelerinden kaynaklanan uyuşmazlıklar, ortaklığın tespiti, ortaklıktan çıkartma, ortaklık ödemelerinin geri alınması konuları başta olmak üzere kooperatifin kendi ortakları ve / veya üçüncü şahıslarla ortaya çıkan uyuşmazlıklarında arabuluculuk yöntemine başvurulabilmektedir.
Şirketler ve Ticaret Hukuku
Tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabileceği, şirketler ve ticaret hukuku konusuna giren; Şirket ortakları arası uyuşmazlıklar, Genel Kurul, Yönetim Kurulu kararlarına karşı açılan davalar, şirketin kendi iç yapısında meydana gelen uyuşmazlıklar ve şirketin üçüncü kişilerle olan uyuşmazlıklarının tamamında arabuluculuk yöntemine başvurulabilmektedir.
Maddi / manevi tazminat talepli uyuşmazlıklar,
Pek çok farklı sebebe dayanan (hakaret, trafik kazası, mobbing, haksız fiile maruz kalma, vb.) tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunulabilecekleri her türlü maddi/manevi talepli uyuşmazlıkta arabuluculuk yöntemine başvurulabilir.
Sağlık Hukuku konulu uyuşmazlıklar,
Hekimin uygulama hatası (malpraktis) vb. konularda açılmış bulunan maddi/manevi tazminat davaları, hasta / hekim hakları ihlallerinden kaynaklanan uyuşmazlıklar başta olmak üzere tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunulabilecekleri her türlü sağlık hukuku konusuna giren uyuşmazlıkta arabuluculuk yöntemine başvurulabilir.
Aile Hukuku konulu uyuşmazlıklar,
Aile Hukuku konusuna giren boşanma, çocukların velayetlerinin belirlenmesi ve benzeri pek çok konuda hakimin tarafları dinlemesi ve kararını buna göre vermesi gerekmektedir. Ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabilecekleri mal paylaşımı, nafaka, maddi/manevi tazminat talepleri gibi konularda arabuluculuk yöntemine başvurulması mümkündür.
Miras Hukuku Konulu uyuşmazlıklar,
Miras hukuku konularından, mirasın paylaşılması başta olmak üzere tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunulabilecekleri her türlü miras hukuku uyuşmazlığında arabuluculuk yöntemine başvurulabilir.
Sigorta ve Tazminat Hukuku
Sigorta ve tazminat hukukunun konusuna giren, tazminat davaları, rücu davaları, trafik kazaları nedeniyle ortaya çıkan maddi/manevi tazminat, destekten yoksun kalma konuları başta olmak üzere tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabilecekleri her türlü sigorta ve tazminat hukuku konulu uyuşmazlıkta arabuluculuk yöntemine başvurulabilir.
Tüketici Hukuku
Tüketici hukukunun konusuna giren, aleni/gizli ayıplardan doğan tazminat davaları, rücu davaları, bankalara karşı açılan kartel anlaşmasından kaynaklanan davalar, kredi kartı aidatı, bankacılık işlem ücretlerinden kaynaklanan uyuşmazlıklar, taksitli satım sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıklar vb. tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabileceği tüketici hukuku konularında arabuluculuğa başvurulabilir.
Zorunlu Arabuluculuk Nedir?
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’na göre Arabuluculuk ihtiyari, yani tarafların kendi istekleri ile başvurdukları bir yöntemdir. Ancak İş Kanunu’nda yapılması planlanan değişiklik ile birlikte İşçi-İşveren Uyuşmazlıklarında dava açmadan önce Arabulucuya Başvurulması zorunlu hale getirilecektir.
Zorunlu Arabuluculuk ile, uygulamada yoğunluk sebebiyle çok uzun yargılama sürelerine sahip İş Mahkemelerinin yükünün azaltılmasının yanı sıra işçilerin de alacak haklarına en hızlı şekilde ulaşmalarının temini sağlanmaya çalışılmaktadır.
Yapılan çalışmalar ile İşçi-işveren uyuşmazlıklarından sonra pek çok diğer uyuşmazlık için de dava açmadan önce Arabuluculuğa başvurulması zorunlu hale getirilecektir.
Arabuluculuk Görüşmeleri Nerede Yapılıyor?
Şentürk Hukuk Bürosu olarak tarafların ihtiyaçları doğrultusunda Arabuluculuk görüşme ve toplantılarını İstanbul - Taksim/Gümüşsuyu’nda bulunan kendi hukuk büromuzda veya tarafların isteği ve toplantıya katılacak kişi sayısı da dikkate alınarak, ücreti mukabilinde Anadolu veya Avrupa Yakasında anlaşmalı olduğumuz profesyonel toplantı hizmeti veren toplantı salonlarında gerçekleştirmekteyiz.
